منظور از حکم جلب چیست : اگر بخواهیم به زبان ساده بیان کنیم در بعضی از موارد در دادگاه بنابر نوع پرونده حکمی صادر میشود که بر اساس آن حکم طرف شاکی این حق را دارد که متهم را دستگیر نماید که به آن حکم جلب می نامند
در پرونده های مانند : کلاهبرداری ، سرقت ، چک برگشتی ، طلب های مالی و ……. این حکم صادر می گردد
حکم جلب به دو نوع صادر می شود : 1- جکم جلب عادی 2- حکم جلب سیار
1- حکم جلب عادی : زمانی که محل سکونت متهم مشخص باشد ، این حکم به کلانتری که آن فرد در حوزه استحفاظی آن اقامت دارد صادر و ابلاغ می شود و قرار جلب را در آنجا ثبت می کنید و همراه با مامور به محل که فرد متهم است رفته و در صورت وجود او را دستگیر می کنید .
2- حکم جلب سیار : زمانی که متهم فراری بوده و یا آدرسی از آن در دسترس نباشد حکم جلب سیار صادر می شود و آن هم برای تمامی کلانتری ها ابلاغ می گردد.
نکته : در خصوص قرار جلب : فقط قاضی در مورد محل حوزه قضایی خود می تواند صادر کند و اگر متهم در حوزه قضایی دیگر باشد باید به آن حوزه نیابت بدهد
نکته : حکم جلب هم در دعاوی حقوقی و هم کیفری قابل صادر شدن می باشد .
در پرونده های حقوقی از قبیل پرونده های مالی که فرد بدهکار می گردد درصورت که فرد بدهکار مبلغ خود را نپردازد و دعاوی اعسار او نیز اثبات شود میتوان حکم جلب او را از دادگاه دریافت کرد و همچنین باید شاکی باید نتواند مالی را از طرف بدهکار در زمان اجرای جکم معرفی کند و یا اینکه خود متهم مالی برای تادیه دیون خود معرفی نکرده باشد و در این صورت قاضی پرونده مطابق با قانون اجرای محکومیت های مالی حکم جلب متهم را صادر میکند.
نکته : باید در نظر داشت که در روند قاضی پرونده ها قرار جلب نیز وجود دارد که به دستور قاضی در حسب مورد صادر میشود تا افراد در مراحل مختلف رسیدگی برای حضور در دادگاه جلب ودستگیر میشوند
قرار جلب در دوحالت صادر میشود :
1- زمانی که قاضی فرد متهم را برای اجبار به اجرای حکم صادر میکند 2- زمانی که فرد هنوز متهم شناخته نشده است و دادگاه برای رسیدگی به حکم دستور جلب کسی که از او شکایت شده را صادر میکند و درصورتی که فرد حاضر نگردید ، برای رسیدگی به پرونده او ا جلب می کنند و این درصورتی است که هنوز مشخص نمیباشد که فرد متهم است یا خیر و تنها به دلیل اینکه دلایلی مبنی بر متهم بودن او وجود دارد قاضی این قرار را صادر میکند .
حکم جلب کیفری در دو مورد صادر میگردد
1- اجبار فرد به اجرای حکم : در مورد اول زمانی است که حکمی بر علیه یک فرد صادر میشود و حکم در مرحله اجرا قرار دادرد و فرد هنوز اجرا نکرده است و دادگاه دستور میدهد به موجب آن متهم حکم را اجرا نماید ، حکم جلب وی صادر گردد
2-زمانی است که هنوز اتهامی درمورد اینکه فرد متهم است یا خیر ثابت نگردیده و قاضی برای رسیدگی بهتر و تحقیقات حضوری ، فرد را دعوت به دادگاه میکند و درصورتی که فرد حاظر به حضور در دادگاه نگردید برای جلب وی اقدام به صدور قرار جلب می نماید
3- زمانی که احتمال فرار یا اختفای متهم از همان ابتدای حکم وی وجود داشته باشد که در این صورت قرار جلب وی صادر می گردد.
نکته مهم : در پرونده های حقوقی دادخواست حکم جلب وجود ندارد یعنی نمیتوانیم با مراجعه به دادگاه دادخواست قرار حکم جلب حقوقی بدهیم تا زمانی که حکم قطعی صادر شده باشد آن موقع می توانید درخواست دستور جلب بدهید بنابراین باید صبر کنید تا پرونده به مرحله اجرا گذاشته شود و این نحوه اجرا برای تمامی پرونده های حقوقی از جمله نفقه ، چک ، سفته ، مهریه و … یکسان خواهند بود و یک تفاوت وجود دارد که در دادخواستان نوع درخواست نوشته میشود
نکته : برگه جلب دارای تاریخ انقضاء می باشد و بعد از اتمام مهلت آن فاقد اعتبار است و باید اقدام به تمدید مهلت آن نمود .
برگه جلب صادره فقط در همان حوزه قضایی دارای اعتبار می باشد و درخارج از ماموران دیگر حق دستیگری او را ندارند مگر اینکه جلب سیار باشد
برای ورود و تفتیش مزل متهم تنها درصورت داشتن مجوز ورورد بهمنزل امکان پذیر است و با جکم جلب تنها درصورتی که میتوان اقدام به تفتیش منزل نمود که چنین اجازه ای داده شده باد و تنها اصل برگه اجرائیه دارای اعتبار قانونی می باشد و کپی آن اعتبار ندارد
جلب باید رد روز صورت بگیرد مگر در زمان ضرورت که فرد می بایست فورا جلب گردد و این موارد به حکم قانون است .
در ضمن همیشه در نظر داشته باشید که برای تسریع در روند مراحل قاضی خود از دانش و تجربایت یک وکیل حوقوقی یا کیفری استفاده نماید.